Sangàri
Blitum bonus-henricus
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Àutri noum : Espinarc-bastard, Cago-chin, Erbo-dóu-bouen-Enri, Ouerlo, Orlo.
Nom en français : Epinard sauvage.
Descripcioun :Lou sangàri es uno planto bèn couneigudo que trachis dins lis ancian cast de fedo e lis ermas riche en azouto. Se recounèis à si fueio en lanço que lou dessouto èi cubert d'esflourado blanco.
Usanço :"Las raviolos d'erbo 'mé de sangàris soun bèn bouonos" (J.-L. Domenge, LMT, op.cit. p. 58). "Lous sangàris, li chal pas manjar cruds, perqué li a souvènt lou parpalhou' dedins. Lei chal fa couire" (ibid.). Vaqui la receito de la farço de "raiolos" d'Emile Franco (Barver-06) : "A-lei, si mete d'erbos (bletos o sangàrigou), de froumai, en pòu de petrino (ou de viando de dobo), dous òus, en pòu de cebo, de givert e, se voulès, de bàlicou" (A. Grinda, Lou Barverenc, op. cit., p. 76.
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Blitum
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2600 m
Aparado : Noun
Liò : Cast
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Blitum bonus-henricus (L.) C.A.Mey., 1829
(= Chenopodium bonus-henricus L., 1753 )
Fielouso(-de-Laxmann)
Typha laxmannii
Typhaceae
Àutri noum : Filouso, Sagno, Masseto.
Nom en français : Massette de Laxmann.
Descripcioun :Aquesto fielouso o sagno trachis dins li roubino e en ribo d'aigo. La planto es eici pas tant verdalo que si cousino. Pèr la destria mai seguramen fau regarda li fueio que fan de 2 à 5 mm de larg, aleva aquéli di rejit que podon faire fin qu'à 8 mm. Causo impourtanto, lis auriheto di fueio d'en aut soun bèn marcado emé souvènt de pichòti pouncho (vèire la fotò).
Usanço :Li fueio de fielouso podon èstre utilisado rempli li matalas. Se saup mens que li brout soun manjadis coume d'espargo. Se pòu faire de farino emé li racino e uno meno de pan emé l'agriero.
Port : Erbo
Taio : 0,7 à 1,2 m
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Eloufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Typha
Famiho : Typhaceae
Ordre : Poales
Coulour de la flour :
Brunello
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 10 à 34 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Roubino
- Ribiero
- Lono
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Eurimediterrano-Ouèst
Ref. sc. : Typha laxmannii Funck, 1794